နိဒါန္း
ယေန႔ဘုရားသခင္၏ အမႈေတာ္ေဆာင္မ်ားစြာတုိ႔ဥည္ ဘုရားသခင္၏ ၀ိညာဥ္ေတာ္တန္ခုိးေၾကာင့္ ေအာင္ျမင္မႈမ်ားစြာ ရရွိၾကသည္။ ႏုိင္ငံတကာ အမႈေတာ္ေဆာင္မ်ားႏွင့္ ရင္ေဘာင္တန္းႏုိင္သည့္ ပညာအရည္အခ်င္းမ်ား၊ အေတြ႕အႀကံဳမ်ားရွိၾကသျဖင့္ ဘုရားသခင္၏ ခ်ီးေျမႇာက္ျခင္းခံရေသာ သင္းအုပ္ ဆရာႀကီးမ်ား၊ ဧ၀ံေဂလိဆရာႀကီးမ်ားစသည္ျဖင့္ အမႈေတာ္ျမတ္၌ ဦးေဆာင္းေနၾကသည္။ ဘုရားသခင္ အင္မတန္မွ ေကာင္းျမတ္ေတာ္မူသျဖင့္ ဂုဏ္ယူစရာမ်ားစြာ ေတြ႕ရသည္။ တစ္ခ်ိန္တည္းမွာပင္ ထုိေအာင္ျမင္မႈမ်ားႏွင့္အတူ သတိျပဳရမည့္အရာရွိေနသည္ကုိ အမႈေတာ္ေဆာင္တုိင္း သတိျပဳရန္လုိသည္။ ထုိအခ်က္မွာ “ကုိယ္က်င့္တရား” ျဖစ္ပါသည္။
ကုိယ္က်င့္တရားဆုိသည္မွာ
ကုိယ္က်င့္တရားသည္ လူတစ္ေယာက္ေန႔စဥ္ျပဳက်င့္သည္ အျပဳအမူ၊ အက်င့္စ႐ုိက္၊ အက်င့္စာရိတၱ၊ က်င့္၀တ္တရား၊ အေလ့အထစသည္တုိ႔ျဖစ္သည္။ ကုိယ္က်င့္တရားသည္ ကိုယ္ပုိင္စည္းကမ္း၊ ဓေလ့ထံုးစံ ႏွင့္လည္း ဆက္ႏြယ္မႈရွိသည္။ ကုိယ္ပုိင္စည္းကမ္းရွိေသာသူသည္ ကုိယ္က်င့္တရားရွိေသာသူ ျဖစ္သည္။ လူတစ္ေယာက္၏ ျပဳမူက်င့္ႀကံျခင္း၊ စ႐ုိက္၊ အေလ့အထျဖစ္သည့္ အိပ္ယာထျခင္း၊ အိပ္ရာ၀င္ျခင္း၊ စားေသာက္ျခင္း၊ ၀တ္စားဆင္ယင္ျခင္း၊ ေပါင္းသင္းဆက္ဆံျခင္းစသည္တုိ႔သည္ က်င့္၀တ္တရားဟု ဆုိႏုိင္ပါသည္။ ေနရာ၊ ေဒသအလုိက္ က်င့္ႀကံျပဳမူျခင္းသည္လည္း ကုိယ္က်င့္တရားကုိ လႊမ္းမုိးေစႏုိင္သည္။ စကားပံုပံု ““မုဆုိးနားနီးမုဆုိး တံငါနားနီးတံငါ”” ဟု ဆုိစၿမဲရွိသည္။ အရက္သမား၊ ေဆးလိပ္ကြမ္းယာသမား၊ မူးယစ္ေဆးသံုးစြဲတတ္သူမ်ားႏွင့္ နီးကပ္စြာ ေပါင္းသင္းေနထုိင္ၿပီး ကုိယ့္ကုိကုိယ္ မထိန္းသိမ္းႏုိင္ပါက တစ္ေန႔တစ္ခ်ိန္တြင္ ထုိကဲ့သုိ႔ ျဖစ္သြားႏုိင္သည္။ ေမြးရာပါ အရက္သမားႏွင့္ ေဆးသမား လံုး၀ မရွိပါ။ ေဆးပညာအရ၊ မိခင္က အရက္ေသစာ၊ ေဆးလိပ္သံုးစြဲပါက ေမြးလာေသာ ကေလး ႀကီးျပင္းသည့္အခါ အရက္၊ ေဆးလိပ္၊ ကြမ္းယာသမား ျဖစ္ႏုိင္သည္ဟု ဆုိပါသည္။
ဆရာႀကီး ဒီအယ္လ္မူးဒီက “တစ္ေယာက္တည္းေမွာင္မုိက္ထဲတြင္ ဘာလုပ္ေနသလဲ” ဆုိတာကုိ ကုိယ္က်င့္တရားဟု ေျပာပါသည္။ ဇနီး၊ သားမယား၊ ဆရာသမားမ်ားမရွိသည့္အခ်ိန္တြင္ ဘာလုပ္ေနသလဲ ဆုိတာ ကုိယ္က်င့္တရား ျဖစ္ပါသည္။ “ဘာလုပ္ေနသည္” ဆုိသည့္အခ်က္ကုိမူ ကာယကံရွင္သာ အသိဆံုး ျဖစ္သည္။ ဆရာႀကီး တစ္ပါးေျပာဖူးသည္မွာ “ေလာကမွာ လိမ္လုိ႔မရတဲ့သူႏွစ္ေယာက္ရွိတယ္။ တစ္ေယာက္က ဘုရားသခင္ျဖစ္ၿပီးေတာ့၊ ေနာက္တစ္ေယာက္ကေတာ့ မိမိကုိယ္တုိင္ပဲ ျဖစ္တယ္” ဟု ဆုိပါသည္။ အျခားသူမ်ား ဆီမွာ ဘာမွ မလုပ္သလုိ ဟန္ေဆာင္၍ ေနႏုိင္ေသာ္လည္း ကုိယ့္ကုိယ္ကုိႏွင့္ ဘုရားသခင္ေရွ႕တြင္ ဟန္ေဆာင္၍ မရႏုိင္ေၾကာင္း သိသာထင္ရွားပါသည္။ ဘုရားတရားႏွင့္ လုိက္ေလ်ာညီေထြေသာ ကုိယ္က်င့္တရားသည္ ႐ုိးသားေျဖာင့္မတ္ျခင္း ျဖစ္သည္။
ကုိယ္က်င့္တရား ပ်က္ျပားေစေသာအရာမ်ား
မ်ားစြာေသာ အမႈေတာ္ေဆာင္တုိ႔က ကုိယ္က်င့္တရားဟု ေျပာရာတြင္ အေသးအမႊားဟု ထင္ျမင္ယူဆ တတ္ၾကသည္။ အမွန္အားျဖင့္ဆုိလွ်င္ ထုိအေသးအေမႊားထင္ရသည့္ အက်င့္ကပင္လွ်င္ အမႈေတာ္ေဆာင္မ်ားကုိ ရစရာမရွိေအာင္ ဆြဲခ်တတ္ပါသည္။ မည္သူတစ္ဦးတစ္ေယာက္မွ် ေက်ာက္တံုးႀကီး သို႔မဟုတ္ ေတာင္ႀကီးကုိ တုိက္၍ လဲက်သြားျခင္း မရွိပါ။ မည္သူမဆ ဂ႐ုမစုိက္ေသာ ေက်ာက္ခဲေလးတစ္လံုးက တစ္ေယာက္ကုိ ခလုတ္တုိက္လဲက်ေစၿပီး ေသြးထြက္ေစသည္ကုိ သတိျပဳရမည္။ ေအာက္ေဖာ္ျပပါအခ်က္မ်ားသည္ သာမန္ဟု ထင္ရေသာ္လည္း ႀကီးမားေသာ အမႈေတာ္ေဆာင္ႀကီးမ်ားကုိ ဆြဲခ်၍ ပ်က္စီးေစႏုိင္ပါသည္။
(၁) မာန္မာန
ဘုရားသခင္၏ ဘိသိက္ျခင္းေက်းဇူးကုိ ခံစားရရွိေသာ အမႈေတာ္ေဆာင္မ်ားသည္ ေကာင္းႀကီးမ်ားစြာ ခံစားၿပီး ေကာင္းစားေသာအခါ တရားေဟာပလႅင္ေပၚတြင္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ အျပင္ဘက္တြင္ လည္းေကာင္း မိမိတတ္ႏုိင္သည္ဟု ထင္ျမင္မိသျဖင့္ မာန္မာနေထာင္လႊားတတ္ၾကသည္။ သမၼာက်မ္းစာတြင္ “မာနႀကီးေသာ သူအေပါင္းတုိ႔ကုိ ထာ၀ရဘုရား စက္ဆုပ္ရြံ႕ရွာေတာ္မူ၏။ သူတုိ႔သည္ အသင္းဖြဲ႕ေသာ္လည္း၊ အျပစ္ဒဏ္ႏွင့္ မလြတ္ရ” (သုတၱံ ၁၆း၅) ဟု ဆုိပါသည္။ မာနရွိသောသူသည္ သူ႕ကုိယ္သူ မာနေထာင္လႊား၍ေနသည္ကုိ မသိတတ္ဘဲေန၏။ “ဘာေၾကာင့္မာနႀကီးတတ္သလဲ” ဟု ေမးခြန္းထုတ္စရာရွိပါသည္။ ဘုရားသခင္ ေကာင္းႀကီးေပးလာသည့္အခါ မခံယူတတ္၊ မထိန္းသိမ္းတတ္ဘဲ မိမိသည္ အျခားသူမ်ားထက္ ဘုရားသခင္ အမႈ၌ျဖစ္ေစ၊ ၀ိညာဥ္ေရးရာ၌ျဖစ္ေစ သာလြန္ေနသည္ဟု ယူဆမိေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ႏုိင္သည္။ ထာ၀ရဘုရား မုန္းေသာအရာေျခာက္းပါးမက စက္ဆုပ္ရြံ႕ရွာ ေတာ္မူေသာအရာ ခုနစ္ပါးထဲတြင္ ပထမဦးဆံုးေရးထားသည္မွာ “ေထာင္လႊားေသာမ်က္ႏွာတစ္ပါး” ျဖစ္သည္ (သုတၱံ ၆း၁၆-၁၇)။ ထုိ႔ေၾကာင့္ “ေထာင္လႊားေစာ္ကားေသာသူတုိ႔ကုိ ဘုရားသခင္သည္ ဆီးတားေတာ္မူ၏။ စိတ္ႏွိမ့္ခ်ေသာသူတုိ႔အား ေက်းဇူးျပဳေတာ္မူ၏” ဟု ဆုိထားပါသည္ (၁ ေပတ႐ု ၅း၇)။
တုိက္တင္းနစ္သေဘၤာႀကီး ၁၉၁၂ ခုႏွစ္၊ ဧၿပီလ (၁၄) ရက္ေန႔တြင္ သမုဒၵရာပင္လယ္ထဲ မနစ္ျမဳပ္ခင္ သတိေပးခ်က္ ေျခာက္ႀကိမ္တိတိ ရရွိခဲ့သည္။ “ေရခဲေတာင္ႀကီးရွိတယ္” ဟုေျပာသည့္အခါ ေအာ္ပေရတာက “တိတ္စမ္း ငါအလုပ္႐ႈပ္ေနတယ္” ဟု ျပန္ေျဖပါသည္။ ေနာက္ထပ္ မိနစ္သံုးဆယ္ ၾကာေသာအခါ သေဘၤာကပၸတိန္ႀကီးက “ဘုရားသခင္ကေတာင္မွ ဖ်က္ဆီးႏုိင္မွာမဟုတ္ဘူး” ဟု ႀကံဳး၀ါးခဲ့ေသာ သေဘၤာႀကီးသည္ ေရခဲေတာင္ႀကီးကုိ တုိက္မိၿပီး ပင္လယ္ထဲ လံုးလံုးနစ္ျမဳပ္သြားခဲ့သည္။ ခရီးသည္ေပါင္း ရာႏွင့္ခ်ီ၍ နစ္ျမဳပ္သြားခဲ့သည္။ ျပႆနာသည္ ေရခဲေတာင္ႀကီး အမွန္တကယ္ရွိေနေၾကာင္း မသိရွိျခင္း ျဖစ္သည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆုိေသာ္ ထုိေရခဲေတာင္ႀကီးသည္ ပင္လယ္ေရမ်က္ႏွာျပင္ထက္တြင္မေပၚဘဲ ပင္လယ္ေရမ်က္ႏွာျပင္ေအာက္ေပၚရွိေနၿပီး အံ့မခန္း ႀကီးမားလြန္းသည္ကုိ မသိရွိလုိက္ျခင္း ျဖစ္သည္။ ထုိျမဳပ္ေနေသာ ေရခဲေတာင္ႀကီးသည္ ကိုယ္က်င့္တရားျဖစ္ၿပီး အနည္းငယ္မွ်သာေပၚလြင္ေသာအရာသည္ ေခါင္းေဆာင္တစ္ဦး၏ အရည္အခ်င္း ျဖစ္သည္။ သေဘၤာကပၸတိန္၏ မာနေၾကာင့္ ခရီးသည္ေပါင္းမ်ားစြာ အသက္ဆံုး႐ႈံးရသကဲ့သုိ႔ သင္းအုပ္ဆရာႀကီး၊ ဧ၀ံေဂလိဆရာႀကီးမွစ၍ ေအာင္ျမင္ေက်ာ္ၾကားေသာ ေခါင္းေဆာင္သည္ ေရခဲေတာင္တုိက္မိျခင္းျဖင့္ သာသနာလုပ္ငန္းႀကီး၊ အသင္းေတာ္ႀကီးၿပိဳကြဲသြားခဲ့ သည္မွာလည္း မနည္းေတာ့ပါ။ ၁၉၈၀ ခုႏွစ္မ်ားတြင္ ႐ုပ္ျမင္သံၾကား၌ ေက်ာ္ၾကားေသာ တရားေဟာ ဆရာႀကီးမ်ား ကိုယ္က်င့္တတရားပ်က္ျပားမႈေၾကာင့္ ၿပိဳလဲသြားခဲ့ၿပီး၊ ၁၉၉၀ ခုႏွစ္မ်ားတြင္ ႏုိင္ငံေရး ေခါင္းေဆာင္မ်ား၏ ကုိယ္က်င့္တရားပ်က္ျပားသြားခဲ့သည္။
အမႈေတာ္ေဆာင္မ်ားသည္ ေအာင္ျမင္မႈအေပၚ မာနေထာင္လႊားေနပါက ၿပိဳလဲက်႐ႈံးဖုိ႔ လမ္းစေရာက္ ေနၿပီျဖစ္ေၾကာင္း သတိျပဳအပ္ပါသည္။ ေကာင္းကင္တမန္ လူစီဖာသည္လည္း သူ၏ မာန္မာနေၾကာင့္ ေကာင္းကင္မွ ခ်ပစ္ျခင္းခံခဲ့ရသည္ (ေဟရွာယ ၁၄း၁၂-၁၅)။
(၂) အတၱလႊမ္းမုိးျခင္း
ယခုေခတ္တြင္ အမႈေတာ္ေဆာင္မ်ား ဘုရားသခင္၏ ေကာင္းႀကီးေျမာက္မ်ားစြာခံစားသည့္အခါ ဘုရားသခင္၏ အမႈေတာ္ႏွင့္ သာသနာလုပ္ငန္းထက္ မိမိတုိ႔၏ ကုိယ္က်ဳိးအတြက္ပုိ၍ ဦးစားေပး လာၾကသည္။ ဘုရားသခင္၊ အမႈေတာ္ျမတ္ႏွင့္ မိသားစုသံုးခုတြင္ မိသားစု စား၀တ္ေနေရး အဆင္ေျပမွသာ ဘုရားသခင္ႏွင့္ အမႈေတာ္ျမတ္အတြက္ ပုိ၍ လုပ္ႏုိသည္ဟူေသာ ခံယူခ်က္ပုိ၍ လႊမ္းမုိးလာသည္။ မွားယြင္းသည္ဟု မဆုိလုိပါ။ သုိ႔ေသာ္ စဥ္းစားသင့္သည့္အခ်က္မွာ ေကာင္းစားျခင္းႏွင့္ ေကာင္းႀကီး မဂၤလာမ်ားကုိ မည္သုိ႔ အသံုးျပဳေနသလဲ ဆုိသည့္ေမးခြန္း ျဖစ္ပါသည္။ တပ္မက္ျခင္းႏွင့္ အတၱဆန္ျခင္း၏ လႊမ္းမုိးျခင္းခံရသျဖင့္ စာတန္၏ လွည့္စားျခင္း ေထာင္ေခ်ာက္ထဲ မသိမသာ ပိတ္မိေနတတ္ၾကသည္။ မိမိလုပ္ေဖာ္ေဆာင္ဖက္မ်ားကုိမူ မေသ႐ုံတမယ္၊ လက္ေဆာင္ဖဲ့ေပးၿပိး မိမိတုိ႔ မိသားစုကုိမူ ထူးရွယ္ႏွင့္ ေနထုိင္ျခင္းသည္ပင္လွ်င္ ဘုရားသခင္ ၏ ေကာင္းႀကီးမဂၤလာမ်ားကုိ အလြဲသံုးစားျပဳေနျခင္း ျဖစ္ႏုိင္သည္။ ေယာ႐ႈႏွင့္ ဣသေရလအမ်ဳိးသားမ်ားသည္ ေယရိေခါၿမိဳ႕ႀကီးကုိ အလြယ္တကူ သိမ္းပုိက္ႏုိင္ခဲ့ေသာ္လည္း အာဣၿမိဳ႕ကုိ တုိက္သည့္အခါ အ႐ႈံးႏွင့္ ရင္ဆုိင္ခဲ့ရသည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆုိေသာ္ အာခန္သည္ မိမိတပ္မက္ျခင္းေၾကာင့္ က်ိန္အပ္ေသာ ေရႊ၊ ေငြ၊ ရတနာမ်ားကုိ သိမ္းယူမိေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ အင္မတန္မွ ႀကီးမားေသာ သစ္ပင္ႀကီးကုိ ၿပိဳလဲဖုိ႔ရန္ ႀကီးမားေသာအရာ မလုိပါ။ မျမင္ႏုိင္ေသာ ပုိးေကာင္းေသးေသးေလးက အထဲမွာစားလုိက္ပါက သစ္ပင္ႀကီး အျမစ္မွစ၍ ေျခာက္ေသြ႕ၿပီး ၿပိဳလဲသြားႏုိင္သည္။ ေငြ၌ အျပစ္မရွိပါ။ သုိ႔ေသာ္ ေငြကုိ တပ္မက္ျခင္းသည္ မေကာင္းမႈအေပါင္းတုိ႔၏ မူလအျမစ္ျဖစ္သည္ဟု က်မ္းစာက ေျပာပါသည္ (၁ တိေမာေသ ၆း၁၀။ ေဟၿဗဲ ၁၃း၅)။ အမႈေတာ္ေဆာင္တစ္ဦး၏ အရည္အခ်င္းတြင္ “ေငြကုိ တပ္မက္ေသာသူ မျဖစ္ရ၊ မစင္ၾကယ္ေသာ စီးပြားကုိ တပ္မက္ေသာသူမျဖစ္ရ” ဟု ပါရွိသည္ (၁ တိေမာေသ ၃း၃။ တိတု ၁း၇)။ ေငြကုိ တပ္မက္ျခင္းသည္ ေနာက္ဆံုးေသာကာလ၏ လကၡဏာတစ္ခု ျဖစ္သည္ (၂ တိေမာေသ ၃း၂)။ ထုိ႔ေၾကာင့္ အမႈေတာ္ေဆာင္ တစ္ဦးသည္ ဘုရားသခင္ေကာင္းႀကီးေပး၍ ေငြေၾကးႂကယ္၀ခ်မ္းသာလာသည့္အခါ အတၱႏွင့္ နစ္မြန္းေသာသူ မျဖစ္ေစဘဲ အမႈေတာ္အတြက္ မရွိဆင္းရဲသားမ်ားအတြက္ႏွင့္ သာသနာလုပ္ငန္းအတြက္ အသံုးျပဳသင့္ေၾကာင္း သတိျပဳရမည္။ ဆရာႀကီး ဂၽြန္၀က္စလီက “ရႏုိင္သမွ်ရယူပါ၊ စုႏုိင္သမွ်စုပါ၊ သံုးႏုိင္သမွ်သံုးပါ” ဟု ေျပာသည့္အျပင္ ငါေသသည့္အခ်ိန္မွာ ငါ့အိပ္ကပ္ထဲမွာ တစ္ဆယ္က်ပ္ (စတာလင္ေပါင္) က်န္ခဲ့လွ်င္ ဂၽြန္၀က္စလီသူခုိး ျဖစ္သည္ဟု မွတ္ၾကပါဟု ေျပာခဲ့ဖူးပါသည္။ အမႈေတာ္ေဆာင္ဆရာႀကီးမ်ားသည္လည္း သမၼာက်မ္းစာသြန္သင္သည့္အတုိင္း ဆယ္ဖုိ႔တစ္ဖုိ႔မွစ၍ သာသနာလုပ္ငန္းအတြက္ ေပးကမ္းျခင္း၌ စံနမူနာ ျဖစ္သင့္ပါသည္။ ရယူႏုိင္သည့္ နည္းလမ္းရွာတတ္သကဲ့သုိ႔ ေပးလွဴရမည့္နည္းလမ္းလည္း သိတတ္ဖုိ႔ လုိသည္ (တမန္ ၂၀း၃၅ ဖတ္ပါ)။
(၃) မိမိကုိယ္ကုိလိမ္လည္လွည့္ျဖားျခင္း
လူတစ္ခ်ဳိ႕က ဟန္ေဆာင္မႈအေကာင္းဆံုးေသာသူသည္ အမႈေတာ္ေဆာင္၊ သင္းအုပ္ဆရာ၊ တရားေဟာ ဆရာ၊ ဧ၀ံေဂလိဆရာမ်ားျဖစ္သည္ဟု ေျပာတတ္ၾကပါသည္။ အမ်ားအားျဖင့္ မွန္မည္ဟု ယူဆပါသည္။ မိမိ ဘာပဲလုပ္လုပ္၊ ဘယ္လုိပဲေနေန၊ သူတစ္ပါးမသိသလုိလုိႏွင့္ ဟန္ေဆာင္ဖုံုးကြယ္တတ္ၾကသည္။ ထုိသုိ႔ ျပဳျခင္းသည္ ဘုရားသခင္၏ ေက်းဇူးေတာ္ႏွင့္ ခြင့္လႊတ္ျခင္းကုိ အလြဲသံုးစားျပဳေနျခင္း ျဖစ္သည္ဟု ဆုိႏုိင္ပါသည္။ သမၼာက်မ္းစာက “လူသည္ မိမိက်င့္သမွ်ေသာအက်င့္တုိ႔ကုိ ႏွစ္သက္တတ္၏။ ထာ၀ရဘုရား မူကား စိတ္သေဘာကုိ ခ်ိန္ေတာ္မူ၏” (သုတၱံ ၁၆း၂) ဟု ဆုိပါသည္။ မိမိျပဳက်င့္ေနေသာ အျပဳအမူမ်ား ရွင္းလင္းစြာ သိေနေသာသူသည္ မိမိႏွင့္ ဘုရားသခင္ျဖစ္ၿပီး ဘယ္ေသာအခါမွ် လွည့္စားႏုိင္မည္ မဟုတ္ပါ။ တစ္ခါတစ္ေလ ရွင္ေပါလုေျပာသကဲ့သုိ႔ မိမိ၏ လုပ္ရပ္မွားယြင္းေနမွန္းကုိ မသိႏုိင္ေတာ့သည္တုိင္ေအာင္ ၾသတၱပစိတ္ကုိ သံပူႏွင့္ခတ္ထားျခင္းခံခဲ့ၾကသည္ (၁ တိေမာေသ ၄း၂)။ ထုိသုိ႔ မခုိင္မာသည့္ ကုိယ္က်င့္တရား မ်ား လြန္က်ဴးမိသည့္အခါ ႏႈတ္သတၱိ၊ ေငြေၾကးဓနႏွင့္ ၀ိညာဥ္တန္ခုိးကုိ အသံုးျပဳ၍ ႐ုန္းထြက္ႏုိင္လိမ့္မည္ဟု မထင္မိဖုိ႔လုိပါသည္။ ရွံဆုန္သည္ မလုပ္သင့္သည့္အလုပ္၊ မိဘမ်ားသေဘာမတူသည့္ အိမ္ေထာင္ျပဳဖုိ႔ရန္ ထြက္ခြာသြားရာတြင္ လမ္း၌ ျခေသၤ့ႏွင့္ ေတြ႕ရသည္။ သူ၏ ခြန္အားဗလႏွင့္ ျခေသၤ့ကုိ စကၠဴကဲ့သုိ႔ ဆုတ္ၿဖဲ ႏုိင္ေသာ္လည္း ေနာက္ဆံုးအခ်ိန္တြင္ အရွက္တကြဲအက်ဳိးနည္းျခင္းမ်ားစြာႏွင့္ ဘ၀နိဂံုးခ်ဳပ္ခဲ့ရသည္။ သူတစ္ပါးသည္ မိမိ၏ အားနည္းခ်က္၊ မွားယြင္းမႈမ်ားအေပၚ သတိေပးေျပာဆုိသည့္အခါ “ငါ အဲဒီေလာက္ေတာ့ မဟုတ္ေသးပါဘူး” ဆုိၿပီး ဆင္ေျပေပးျခင္းသည္ မိမိကုိယ္ကုိ လွည့္ျဖားေနျခင္း ျဖစ္သည္။
တစ္ခါတစ္ေလ မိမိျဖစ္ေနသည္ထက္ သူတစ္ပါး ခ်ီးမြမ္းသည့္အခါ အဟုတ္ႀကီးဟု ထင္တတ္ ၾကပါသည္။ “အၾကင္သူသည္ ဘာမွ် မဟုတ္ဘဲလ်က္ ဤမွ်ေလာက္ ငါျဖစ္သည္ဟု စိတ္ထင္လွ်င္ ထုိသူသည္ ကုိယ္ကုိလွည့္ျဖားေသာသူ ျဖစ္၏။ လူတုိင္း ကုိယ္ျပဳေသာအမႈကုိ စစ္ေၾကာစီရင္ေစ” (ဂလာတိ ၆း၃-၄ ဟု ဆုိသည္။ ဘာမွ်မဟုတ္ဘဲ မိမိကုိယ္မိမိသာ ၀ါႂကားျခင္း ျဖစ္ႏုိင္သည္။
(၄) အက္ေၾကာင္းမ်ားကုိရွာပါ (မိမိအားနည္းခ်က္မ်ားကုိ စိစစ္ ေဖာ္ထုတ္ပါ)
အထူး ေအာင္ျမင္ေက်ာ္ၾကားေသာ ေခါင္းေဆာင္ဆရာႀကီးမ်ား အျမင့္ဆံုးေသာ အတုိင္းအတာတစ္ခု အထိ ေရာက္သြားသည့္အခါ ႐ုတ္တရက္ ဆံုး႐ႈံးၿပိဳလဲသြားျခင္းမ်ဳိး သတိျပဳမိၾကပါလိမ့္မည္။ ထုိသုိ႔ ျဖစ္ရသည့္ အေၾကာင္းရင္းမွာ ““ကုိယ္က်င့္တရား”” ေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။ အေတြးအေခၚပညာရွင္ႀကီး ဆုိကေရးတီးက ဤသုိ႔ ဆုိခဲ့ဖူးပါသည္။
ခ်မ္းသာႂကယ္၀ျခင္း ဆံုး႐ႈံးသည့္အခါ ဘာမွ ဆံုး႐ႈံးမႈမရွိပါ။
က်န္းမာေရး ဆံုး႐ႈံးသည့္အခါ တစ္စံုတစ္ခုကုိ ဆံုး႐ႈံးပါသည္။
ကုိယ္က်င့္တရားဆံုး႐ႈံးပ်က္စီးသည့္အခါ ဘ၀တစ္ခုလံုး ဆံုး႐ႈံးသည္။
ဟားဗတ္တကၠသုိလ္မွ စိတ္ပညာရွင္ စတင္ဗင္ဘာဂလပ္စ္က ““အခ်ဳိ႕လူေတြဟာ သူတုိ႔ဘ၀မွာ ေအာင္ျမင္မႈေတြ ျမင့္ျမင့္မားမားေရာက္ရွိၾကေပမယ့္ သူတုိ႔၏ စိတ္ဖိစီးမႈဒဏ္မ်ား ေက်ာ္လႊားႏုိင္ရန္ ခုိင္မာတဲ့ ကုိယ္က်င့္တရား မရွိတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ အဲဒီေအာင္ျမင္မႈကုိ ၾကာရွည္မထိန္းသမ္းႏိုင္ဘဲ ေဘးဒုကၡႀကံဳေတြ႕ၾကရတယ္”” ဟု ေျပာပါသည္။ ထုိပုဂၢိဳလ္မ်ားည္ ေအာက္ပါအခ်က္ေလးခ်က္ထဲတြင္ တစ္ခ်က္မက က်ဴးလြန္ေလ့ရွိသည္။ ထုိအခ်က္မ်ားမွာ (၁) စိတ္ႀကီး၀င္သြားျခင္း (၂) အထီးက်န္မႈကုိ နာက်င္စြာ ခံစားရျခင္း (၃) မိမိကုိယ္ကုိ ထိခုိက္ပ်က္စီးေစမည့္ စြန္႔စားမႈကုိ အလြန္အမင္း လုိက္လံရွာေဖြျခင္း (၄) သူတစ္ပါးသားမယားကုိ ျပစ္မွားျခင္း သုိ႔မဟုတ္ အိမ္ေထာင္ေရးေဖာက္ျပန္ျခင္းတုိ႔ ျဖစ္ပါသည္။
အထက္ပါအေၾကာင္းအရာမ်ား စတင္ေနၿပီဆုိပါက ဖံုးကြယ္လုိျခင္း၊ မပြင့္လင္းျခင္း၊ ဟန္ေဆာင္ျခင္း၊ မိမိကုိယ္မိမိလွည့္ျဖားျခင္း၊ မုသာစကားေျပာျခင္းမ်ားက လုိက္လာတတ္သည္။ ေငြေၾကးခ်မ္းသာလာပါက စိတ္အားႀကီး၍ မာနေထာင္လႊားျခင္းမွစ၍ စာရိတၱပ်က္ျပားစျပဳလာႏုိင္သည္။ အျမင္မရွင္းလင္းေတာ့သျဖင့္ မိမိကုိယ္ကုိ အၿမဲတမ္း ကာကြယလုိသည့္သေဘာထားႏွင့္ ေျပာဆုိမႈမ်ား မၾကာခဏ ၾကားရသည္။ အထီးက်န္မႈ နာက်င္စြာ ခံစားျခင္းႏွင့္ စိတ္ဖိစီးမႈမ်ားစြာ ခံစားသည့္အခါ အိမ္ေထာင္ေရးေဖာက္ျပန္ျခင္းမ်ား ျဖစ္လာႏုိင္သည္။ ၀မ္းနည္းစရာေကာင္းသည့္အခ်က္တစ္ခုမွာ ထုိကဲ့သုိ႔ေသာ ေခါင္းေဆာင္ကုိ ၿဖိဳခ်ရန္အတြက္ စာတန္၏ ေက်ာ့ကြင္းထဲ၌ သြင္းျခင္းႏွင့္ အသံုးခ်ျခင္းခံရေသာ ပုဂၢိဳလ္အတြက္ ၀မ္းနည္းဖြယ္ေကာင္းလွပါသည္။
နိဂံုး
ရွင္ေပါလုက တိေမာေသကုိ အားေပးစကားေျပာရာတြင္ “ကုိယ္ကုိလည္းေကာင္း၊ ကုိယ္ဆံုးမၾသ၀ါဒ ကုိလည္းေကာင္း၊ သတိျပဳ၍ အၿမဲတည္ေနေလာ့။ ထုိသုိ႔ျပဳလွ်င္ ကုိယ္ကုိလည္းေကာင္း၊ နားေထာင္ေသာ သူတုိ႔ကုိလည္းေကာင္း ကယ္တင္လိမ့္မည္” (၁ တိေမာေသ ၄း၁၆) ဟု ဆုိပါသည္။ ဓမၼအမႈေတာ္ေဆာင္ ဆရာ/မႀကီးမ်ားသည္ မိမိေဟာၾကားသည့္တရားအတုိင္း လက္ေတြ႕လုပ္ေဆာင္ဖုိ႔ရန္ လုိအပ္ပါသည္။ ေျပာသည့္စကားတုိင္း ျပဳက်င့္ဖုိ႔ လုိသည္။ စကားပံုတြင္လည္း “ကုိယ္က်င့္တရား သည္ စကားေျပာျခင္းထက္ ပုိ၍ အသံက်ယ္သည္” ဟု ဆုိပါသည္။ ဘာေဟာသလဲ ဆုိတာထက္ ဘယ္လုိ ျပဳက်င့္သလဲ ဆုိတာ ပုိ၍ အေရးႀကီးပါသည္။ ဟန္ေဆာင္ျပဳက်င့္ေသာသူမ်ား မဟုတ္ဘဲ သမာဓိႏွင့္ ႐ုိးသားေျဖာင့္မတ္ျခင္းျဖင့္ ပြင့္လင္းေသာ အမႈေတာ္ေဆာင္မ်ားျဖစ္ၾကရန္ လုိသည္။ “သမၼာတရားႏွင့္ ဆုိင္ေသာအက်င့္၊ ေလ်ာက္ပတ္ေသာအက်င့္၊ ေျဖာင့္မတ္ေသာ အက်င့္၊ စင္ၾကယ္ေသာအက်င့္၊ သူတစ္ပါး ႏွစ္သက္ဘြယ္ေသာ အက်င့္၊ ခ်ီးမြမ္းေသာ အက်င့္ရွိသမွ်တုိ႔ကုိ ႏွလံုးသြင္းၾကဖုိ႔ ျဖစ္ပါသည္" (ဖိလိပၸိ ၄း၈)။ အမႈေတာ္ေဆာင္ဆရာ/မမ်ားသည္ သေဘၤာ ကပၸတိန္ကဲ့သုိ႔ မိမိသေဘၤာ (အသင္းေတာ္၊ အဖြဲ႕အစည္း) ထဲတြင္ လူေပါင္းမ်ားစြာ တင္ေဆာင္၍ ခရီးျပဳ ေနသည္ကုိ သတိျပဳၿပီး မာန္မာနေထာင္လႊားျခင္းျဖင့္ ၀ွက္ထားေသာ ေရခဲေတာင္ႀကီးကုိ မတုိက္မိဘဲ ေဘးကင္းလံုၿခံဳစြာ လုိရာခရီးကုိ ေခၚေဆာင္ႏုိင္ေသာ အမႈေတာ္ေဆာင္မ်ား ျဖစ္ဖုိ႔ လုိအပ္ပါသည္။ သာဓု သစၥာရွိေသာ ငယ္သားေကာင္းမ်ား ျဖစ္ၾကပါစုိ႔။
မွီျငမ္းထားေသာစာအုပ္မ်ား
Clinton, J. Robert. Making of A Leader. Colorado: Nav Pres, 1988.
McIntosh, Gary L., and Samuel D. Rima. Overcoming the Dark Side of Leadership:
The Paradox of Personal Dyfuncion. Grand Rapids, MI: Baker Book House, 1997.
Elmore, Tim. Habitues: Images that Form Leadership - Habits and Attitudes. Vol 1. Atlanta: Growing Leaders Inc., 2009.
Maxwell, John C. The 21 Indispensable Rualitics of a Leader.
